ZIJN NORGERS WEL AKKOORD MET HET “NORG-AKKOORD” ??
Ook in de Nederlandse politiek komt het nogal eens voor, dat getracht wordt om politiek gevoelige kwesties zo lang mogelijk “onder de pet” te houden. Voormalig VVD-minister Wiebes van EZK heeft rond het dossier “gewijzigde inzet van UGS Norg” structureel gekozen voor deze tactiek.
De steeds intensievere exploitatie van de gasopslag Norg, van stille buffer van 3 miljard kuub naar een werkvolume van 6 miljard kuub gas, met steeds verder verruimde werkdrukken, is de gemiddelde Nederlander al totaal ontgaan. Ik denk dat het merendeel van de Nederlander zelfs geen idee heeft van het bestaan van dit supergrote UGS (Underground Gas Storage). Maar ook de direct omwonenden zijn nooit echt geïnformeerd over de steeds intensievere exploitatie door de NAM. Niet door de landelijke overheid, niet door het ministerie van EZK, niet door de NAM.. En ook niet door provinciale of gemeentelijke overheden.
Het geheimzinnige Akkoord Norg
Het blijkt nu dat het ministerie van EZK sinds 2019 nog verdergaande plannen heeft gelanceerd voor het gebruiken van de UGS. Wiebes heeft de Tweede Kamer vier keer vertrouwelijk geïnformeerd over wat EZK noemt “het Akkoord Norg”. Deze vertrouwelijke sessies startten op 09-09-2019 (over een met Shell/ExxonMobil/NAM gesloten interim-akkoord). Andere vertrouwelijke sessie waren in dec. 2019, febr. ’20 en juni ’20. Vertrouwelijk betekent dan, dat Kamerleden niet naar buiten kunnen treden met deze info.
Centraal punt in het Norg akkoord: in de UGS Norg zal in de toekomst geen Groningen-gas meer worden opgeslagen, maar ook geconverteerd hoog-calorisch gas (alias “pseudo-Groningen-gas”). Dus importgas uit bijvoorbeeld Rusland en Noorwegen, waar stikstof aan is toegevoegd om het laag-calorisch te maken.
Zwakke onderhandelingen met machtige oliegiganten
Op 11-02-’21 hield interim-minister Bas van ’t Wout weer een vertrouwelijke sessie, waarin hij weer wees op het grote nationale belang van de UGS Norg voor de leveringszekerheid van gas voor het land. En op 09-03 komt het punt even in de Tweede Kamer en komt ook een “lijk uit de kast”: de slechte deal die Wiebes heeft gesloten met de betrokken oliemaatschappijen over financiële compensatie. ExxonMobil en Shell (met dochter NAM) mochten de laatste drie jaar al zeker anderhalf miljard euro extra winst houden, als eerste compensatie voor de snelle afbouw van de gaswinning in Groningen. Verder is afgesproken dat de Nederlandse Staat een marktconforme vergoeding zal betalen aan deze “olies” voor de gewijzigde inzet van de UGS Norg.
Onenigheid en arbitrage
Het realiseren van de gigantische UGS-installatie in Langelo (was gereed in 1997) heeft de NAM drie miljard gekost. De bedoeling was het voormalige , leeg geproduceerde Norger gasveld tot 2060 als ondergrondse gasopslag te exploiteren. Met de plannen voor een veranderde inzet van de UGS, kan de Nederlandse Staat de NAM (als eigenaar) niet verplichten tot dit gewijzigde gebruik (dus opslag van geconverteerd importgas). Over de financiële vergoeding hiervoor bestaat intussen vergaande onenigheid met de olies. De zaak is intussen voorgelegd aan het Nederlandse Arbitrage Instituut(N.A.I.).
Stuitend slechte deal
Het EZK heeft onder aanvoering van Wiebes zwak onderhandeld met deze machtige olie- & gasboeren blijkt nu. Dit akkoord Norg, moest kennelijk nog gauwe voor de landelijke verkiezingen van 17 maart j.l. ondertekend worden. Het traject van het Akkoord Norg is een schimmig en geheimzinnig gebeuren. Een dubieus en slecht onderhandeld akkoord, dat sneaky werd aangevlogen door het ministerie van EZK en de inmiddels vertrokken Eric Wiebes.
Over zijn voorganger, VVD-minister Kamp moeten we zeggen, dat hij de gedupeerden van de gaswinning nog een veel rampzaliger aanpak had aangedaan. Hij liet tijdens zijn bewind (terwijl de risico’s van vergaande mijnbouwschade bekend waren!) gewoon nog 50 miljard kuub of meer oppompen. De opbrengsten voor de Nederlandse schatkist waren natuurlijk immens. In totaal is de Nederlandse Staat zo’n 420 miljard rijker geworden door de Groningse gaswinning. Maar over het functioneren van VVD-minister Wiebes kan (ondanks zijn inspanning om de gaswinning versneld af te bouwen) in het mijnbouwschadedossier, absoluut niet positief geoordeeld worden. En hij heeft rond de mijnbouwschadeproblematiek rond “onze”(?) UGS Norg een zeer bedenkelijke rol gespeeld.
En met de toekomstplannen om de UGS voor importgas te gaan gebruiken, kunnen wij nog tientallen jaren geconfronteerd worden met steeds verder oplopende mijnbouwschades. Dit alles kennelijk onder het motto: voor de leveringszekerheid van gas, moeten andere belangen even wijken. Vanuit de gemeente Norg zijn intussen meer dan 3000 schademeldingen bij het IMG gedaan. In de gemeente Westerkwartier zo’n 6500. Je kan je afvragen, wanner de mijnbouwadviesorganen (SodM. Mijnraad en TcBB), het ministerie van EZK, de landelijke overheid (en ook lagere overheden) de “stille ramp”, die zich in onze regio voltrekt, eens serieus onder ogen willen gaan zien. Voorlopig is van de landelijke politiek niet veel te verwachten: deze is alleen maar gefocust op het politiek gevoelige en intussen wel manifeste probleem : versnelde afbouw van gaswinning in Groningen…
Jan Klinkenberg
(op persoonlijke titel)