03. Opinie Jan Klinkenberg – Eenige Courant, september 2019 (2)

Artikel Jan Klinkenberg – Eenige Courant, september 2019

Wat Wiebes niet vertelde !…..En  wat overheden  kennelijk niet willen zien….
Nu minister Wiebes (en met hem de Nederlandse regering) mooie sier proberen te maken met het versneld afbouwen van de gaswinning in Groningen, wordt het tijd de aandacht te vestigen op negatieve effecten van de “truc van Wiebes”. In zijn afbouwplan speelt de ondergrondse gasopslag in Langelo ( meestal aangeduid als UGS Norg) een cruciale rol. “Deze buffer gaan we optimaal vullen” kraaide Wiebes enthousiast  vlak na het nemen van  zijn omstreden besluit. Daarover  maken wij als omwonenden van de gasopslag ons ernstig zorgen , omdat de UGS onverantwoord intensief gebruikt (of beter : misbruikt) gaat worden.

Ex-minister Kamp hakt met botte bijl
Van 1997 (start van de UGS) tot 2014 waren er rond Langelo, naar mijn weten, nog geen schademeldingen. De  aan de Nam toegestane opslagcapaciteit was toen 3 miljard kuub gas. Een rigoureuze verandering  komt ineens in 2014 : toenmalig minister van E.Z. , Henk Kamp, besluit plots 7 miljard kuub toe te staan. Een extreme verhoging dus. Dit zou de maximale opslagcapaciteit zijn. Dit is trouwens dezelfde minister Kamp ,die in 2014 in Groningen nog 54 miljard gas liet oppompen en in 2016 48 miljard kuub, terwijl de risico’s van zo’n intensieve gaswinning meer dan bekend waren ! Vanaf 2014/2015 beginnen in toenemende mate schademeldingen te komen bij de gasopslag in Langelo. Na een geslaagd bezwaar van de gemeenten Noordenveld en Leek bij de Raad van State ging in 2017 het toegestane werkvolume terug naar 5 miljard m3. Helaas blijkt deze verlaging maar tijdelijk.

Besluit Wiebes hakt er in bij de UGS Norg
September jongstleden ging minister Wiebes dus weer akkoord met 6 miljard kuub, nadat hij 85 kritische en bezorgde zienswijzen van vooral omwonenden (en ook van de provincie Drenthe en van de gemeenten Noordenveld en Westerkwartier) met een rigoureus gebaar van tafel had geveegd.. En ook stemde hij toe met een onverantwoorde verruiming van de werkdrukken. Met dit extreem intensieve gebruik van de installatie in Langelo  (dat bij de sart in 1997 nooit de bedoeling is geweest van de UGS !!) zal het schademeldingen blijven regenen (dat zijn er nu al meer dan 370). Intussen doet Wiebes alsof zijn neus bloedt. Hij zegt  in onderhandelingen  als eerste stap (!) 90 miljoen toe aan Nam/Shell/Exxon-Mobil vanwege gederfde inkomsten. Dit terwijl deze bedrijven/multinationals aan de gaswinning in Groningen  in totaal zeker meer dan 600 miljard euro hebben verdiend ! Er zullen dus nog zeer grote claims volgen, zo kan je verwachten. Verder is Wiebes  ook nog akkoord gegaan met de voorwaarde van de Nam om de UGS Norg optimaal te gaan vullen en  frequent weer leeg te trekken. En dat er dus  (i.t.t. de oorspronkelijke doelstelling) voortdurend ( zomer en winter) gas geïnjecteerd en opgepompt mag gaan worden, in en uit de UGS. Dat de Nam (dochter van Shell  )  de installatie nog lang in bedrijf wil houden  is vanuit financiële motieven goed te begrijpen. De installatie heeft meer dan  3 miljard euro gekost. En men ging er vanuit dat de UGS tot 2060 inbedrijf zou blijven.

Moedwillig doorgaan met het veroorzaken van schade
Willens en wetens lijkt Wiebes het Groningse mijnbouwschade-probleem deels te verplaatsen naar Noord-Drenthe. In de gemeente Noordenveld zijn we dus niet bepaald gelukkig van onze “link” met het Gronings gasveld middels de gigantische pijpleiding NorGron naar de UGS in Langelo. En ook  het plan importgas (bijvoorbeeld uit Rusland of Noorwegen)in de UGS op te gaan slaan, vinden wij voor de verdere toekomst zeer zorgwekkend. Er gaan met dit werkvolume en  deze toegestane werkdrukken onaanvaardbare risico’s genomen worden. Het SodM ( Staatstoezicht op de Mijnen) noemt een kans op een aardbeving van  4 op de schaal van Richter ! Maar ook zonder zo’n hevige aardbeving, hebben we met de huidige bodembeweging  ( door het steeds injecteren en oppompen van grote hoeveelheden gas, onder extreme drukverschillen) en trillingen al  genoeg scheuren in en  schades aan onze woningen. En ook al is de schaal van de mijnbouwschade van een andere orde dan in het Gronings aardbevingsgebied, het is cynisch om te constateren dat de Nederlandse overheid de hier moedwillig veroorzaakte schade voor lief lijkt te nemen. Jammer en zorgwekkend  dat deze zeer negatieve effecten voor onze leefomgeving  door Wiebes ( maar ook door de etrokken adviesorganen zoals de Mijnraad, de Sodm, de TcBB)  totaal onbelicht blijven !

De landelijke overheid kijkt voorlopig weg
De Nederlandse overheid dient garant te staan voor een veilige leefomgeving. Als de landelijke overheid  moedwillig veroorzaakte mijnbouwschade aan meer dan duizend huizen “op de koop toeneemt” (het is een dun bevolkte regio…) is zij zeer dubieus en onbetrouwbaar bezig. Het steeds proberen zijn verantwoordelijkheid te ontduiken (de overheid heeft dit voor het Gronings aardbevingsgebied  tientallen jaren gedaan!….) siert de overheid niet. om maar weer eens een politiek eufemisme te gebruiken…….

Vanuit de landelijke overheid is dus voorlopig weinig oog te verwachten voor de nu nog stille ramp, die zich aan het voltrekken is bij de UGS Norg. Het ministerie van E.Z.K., met de heer Wiebes voorop, benadrukken ( tegen beter weten in, lijkt me) dat de risico’s van de mijnbouwpraktijken in de UGS Norg “aanvaardbaar” zijn. En dat ( ondanks het risico van een aardbeving op 4 van de schaal van Richter) de veiligheid van omwonenden niet in het geding is…. En de 1300 schademeldingen vanuit Westerkwartier en Noordenveld maken in Den Haag blijkbaar nog weinig indruk.

De provincie Drenthe en twee gemeentes lieten zich zand in de ogen strooien
Gedeputeerde Stelpstra (CU) bij de Provincie Drenthe deed  onlangs een zeer opmerkelijke uitspraak. Nadat de provincie zelf al kritiekloos akkoord was gegaan met het nieuwe opslagplan van de Nam, beweerde hij, dat het verstandig was van de gemeenten  Westerkwartier en Noordenveld om deze  keer niet in beroep te gaan bij de Raad van State: “want het ging slechts om een vergunning voor de korte termijn”. Erg kortzichtig, zou ik zeggen ! Het gaat namelijk om een periode van  twee-en-een-half-jaar. Gezien het tempo van schademeldingen momenteel, kunnen er in deze periode nog talrijke schadegevallen bijkomen.

En hoe acteren de betrokken twee gemeentes ? Na hun succesvolle beroep tegen het vorige opslagplan van de Nam, zou je hoge verwachtingen kunnen hebben. Tot 1 november konden ze in beroep gaan bij de RvS. Deze mogelijkheid hebben ze nu zeer verrassend gewoon laten lopen !… De onbegrijpelijke afweging was nu, dat een beroep juridisch weinig kans van slagen zou hebben. Dit terwijl bij het vorige beroep de situatie nagenoeg hetzelfde was .Dit is toch wel een heel teleurstellend en wrang besluit richting gedupeerden/schademelders! De beide gemeenten lijken de vele schademeldingen niet bepaald serieus te nemen. In Noordenveld gaat het intussen om een 370 (oude en nieuwe) mijnbouwschade-meldingen. In het Westerkwartier gaat het om  meer dan 950 schademeldingen. Al met al een pijnlijk gemiste kans van deze twee gemeenten, om op te komen voor een leefbare en veilige leefomgeving voor zijn burgers, die in de nabijheid van het uitgestrekte UGS Norg wonen.

J. Klinkenberg
Scheidingsweg 2
9342 TH Een
0592-656517