01. Opinie Jan Klinkenberg – Eenige Courant, mei 2019

Artikel en oproep Jan Klinkenberg – Eenige Courant, mei 2019:
Mijnbouw-schade t.g.v. de gasopslag Langelo

Sinds 1997 zijn we in de gemeente Noordenveld “verblijd” met de komst van de gasopslag in Langelo, ook wel bekend onder de naam UGS Norg. De afkorting UGS staat voor : underground gas storage. Het lege gasveld Norg moest als een soort  gigantische “expansie-tank”  (capaciteit : 7 miljard kuub) dienst gaan doen voor het “Groninger gasveld”. Vanwege een te lage druk daar (omdat er al zoveel gas gewonnen is) worden er grote hoeveelheden gas via een apart aangelegde super-gaspijpleiding naar de gasopslag in Langelo getransporteerd. Doel: snel gas op kunnen pompen in b.v. een koude winter (of dagen met lage temperaturen), opdat Nederlanders “geen koude voeten zouden krijgen”……

De NAM heeft de gasinjectiedruk in de loop der jaren steeds verder verhoogd (van 300, via 327 naar 347 bar). Onlangs hoorde ik via onze burgemeester (Klaas Smid) dat momenteel gewerkt wordt met een bovendruk van 370 bar. Volgens verscheidene deskundigen is dit totaal onverantwoord. En drukverschillen zijn erg groot. De druk kan vallen tot b.v. 225 of zelfs tot 105 bar. Het effect is in ieder geval bodembeweging. Dankzij de mijnbouwactiviteiten van de NAM gaan we eigenlijk “op en neer”……

De NAM toonde zich aanvankelijk supertrots om de UGS Norg. Het was een technologisch hoogstandje, nog nergens ter wereld vertoond. Deze euforie ging in het begin ook gepaard met het rondstrooien van wat geld (grijpstuivers eigenlijk) naar omliggende dorpen (o.a. Langelo). Kennelijk om de omwonenden gunstig te stemmen, goodwill te kweken. Inmiddels is er al zo’n 5 jaar in toenemende mate aandacht voor de negatieve effecten van de gasopslag : bodembeweging, trillingen en daardoor mijnbouwschade, vooral  in de vorm van scheuren in huizen, boerderijen, gebouwen.

De eerste schademeldingen
De eerste schademeldingen kwamen vanuit Steenbergen en Roderesch. Daar is al vanaf 2014 een club van verontruste bewoners verdienstelijk actief met het inventariseren van schademeldingen en het actief meedenken over maatregelen richting NAM, het CVW, de gemeente Noordenveld etc. Ze hebben ook een eigen website: steenbergen-barst.nl 
Al in 2016 hadden ze al iets van 140 schademeldingen geïnventariseerd. En deze meldingen kwamen uit een vrij groot gebied : Steenbergen, Langelo, Norg, Zevenhuizen, Leek, Roden, Nieuw-Roden etc. Niet zo vreemd, als je je realiseert hoe groot het gasopslaggebied is : het loopt ongeveer van Assen tot aan Leek. Inmiddels is mij niet duidelijk hoeveel schades er vanuit de omgeving zijn, omdat mensen ook rechtstreeks schade konden melden bij het Centrum Veilig Wonen (CVW) in Appingedam. En nieuwe schades ( v.a. maart 2017) kunnen rechtstreeks gemeld worden bij de Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen (TCMG). Opmerkelijk vond ik wel, dat ik weinig over schademeldingen hoorde in Een.

De capaciteit van de UGS was bepaald op 5 miljard kuub gas. De NAM heeft de wens deze uit te breiden tot 6 miljard kuub. Voorlopig hebben de gemeenten Noordenveld en Leek dit weten tegen te houden, via het aantekenen van bezwaar bij de Raad van State. De risico’s zouden nog  onvoldoende in beeld zijn. Maar intussen heeft het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) het Ministerie van Economische Zaken nog steeds geadviseerd deze uitbreiding toe te staan! En in het meest recente opslagplan van de NAM geven ze aan nog steeds naar 6 miljard kuub te willen.

Heeft u ook schade ?
Nu mijn vraag aan u als inwoner van Een en lezer van de Eenige Courant: inspecteert u eens nauwkeurig uw woning op scheuren en schades, die mogelijk verband houden met de UGS. Zeker als het gaat om een oudere woning, boerderij, schuur etc. Dus zeker ook woningen en gebouwen, die niet volgens het “bouwbesluit” zijn gebouwd (tot zo’n 50 jaar terug waren er helemaal geen bouwbesluiten). Gebouwen met een slechte of geen fundering zijn waarschijnlijk het meest gevoelig voor bodembeweging en trillingen.

Er zijn verder sterke vermoedens, dat er meerdere breuken in het gasveld aanwezig zijn. Een zeer groot deel van de schades zou op of bij breukvlakken te vinden zijn. Er gebeurt nogal wat in de ondergrond. Het zou wenselijk zijn, dat hiernaar gedegen onderzoek zou plaatsvinden door geologen, geofysici en dat soort deskundigen. Ook mijnbouwkundigen zouden hierbij wellicht een rol kunnen vervullen. En wat ook aandacht verdient : de NAM is voornemens  uit een klein gasveld bij Een gas te gaan winnen ! Net als uit nog zo’n 20-tal kleine gasvelden in Drenthe. Voor ons in Een betekent dit (ironisch genoeg), dat je zowel van de gasopslag als (straks) de gaswinning schade aan je woning kan ondervinden.

Schade melden
Als u schade constateert, die u in verband brengt met mijnbouwschade, kunt u die melden bij de Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen ( TCMG). Het gaat hier om nieuwe schades ( vanaf maart 2017). Ik begreep dat er in totaal iets van 30.000 schademeldingen bij die club zijn gedaan. De meeste natuurlijk uit het Gronings aardbevingsgebied. Er is tegenwoordig sprake van een “omgekeerde bewijslast”. Als u scheuren in en schade aan uw woning heeft, bent u niet meer verplicht aan te tonen dat het aan de mijnbouwactiviteiten van de Nam ligt. De Nam moet bewijzen dat het niet aan hun activiteiten (in dit geval in de ondergrondse gasopslag) ligt. U kunt schade melden via : www.schadedoormijnbouw.nl

Op 26 maart j.l. had de Vereniging Plaatselijk Belang Een (VPBE) in het 2e deel van zijn jaarvergadering het onderwerp “gaswinning & gasopslag” geagendeerd. Een uitstekend initiatief. Ook burgemeester Klaas Smid was op deze avond uitgenodigd. Hij zei intussen wel een boek rond de perikelen met de gasopslag en met de NAM te kunnen schrijven. Op deze avond hoorde ik voor het eerst over verscheidene schades her en der in Een. Ook waren er nog steeds mensen die geen verband hadden gelegd met de UGS. Toch verbazingwekkend, omdat er al jaren in de media ( ook de  regionale pers) berichten over mijnbouwschade zin verschenen. En verder heb ik een sterk vermoeden, dat bijvoorbeeld boeren scheuren en schades aan hun oude boerderij verklaarden als gevolgen van “de tand des tijds”…. Hoe dan ook, het lijkt me een goede zaak als we de schades in Een proberen te inventariseren. Dit om de omvang en ernst ervan in te kunnen schatten. En om onderling informatie te kunnen delen en elkaar te kunnen ondersteunen.

Het doet mij deugd, dat de VPBE bereid is deze (vrijwillige) inventarisatie uit te voeren. Als u mee wilt werken, mail dan ( in kort bestek) de schade door naar : plaatselijkbelang@eencity.nl Mocht u verder nog vragen hebben, dan mag u mij ook mailen (janklink@hotmail.com) of bellen (656517).

Jan Klinkenberg